26-3-2008
άρθρο Γ. Σούρλα

ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΘΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ 1821

Τις ημέρες της μεγάλης επετείου της επανάστασης του 1821, φέτος, αισθανθήκαμε βαρύ το χρέος και βαθιά την ανάγκη να επισκεφτούμε τις περιοχές όπου έδρασαν οι πρωταγωνιστές του 1821. Εκείνοι, που άνοιξαν το δρόμο προς την αποτίναξη του Οθωμανικού ζυγού.

Ρουμανία

Η αποστολή μας πήρε μορφή πάνω στο χάρτη. Οι δρόμοι της δόξας ήταν συγκεκριμένοι, το ίδιο και οι πρωταγωνιστές σε αυτό το στασίδι της Ιστορίας μας. Μπορεί στην Ελλάδα να γιορτάζαμε τα 187 χρόνια μιας συναρπαστικής εποποιίας για την αποτίναξη του Οθωμανικού ζυγού, μα εκεί στην πάλαι ποτέ Μολδοβλαχία ανακαλύπτουμε τα χρυσά ίχνη του Γένους, τις πρώτες μεγάλες μάχες εναντίον των κατακτητών. Ήταν αναγκαίο να βρεθούμε εκεί. Στα πεδία της μάχης. Στους αληθινούς πρωταγωνιστές. Σε έναν τόπο που γνωρίζουμε τα λιγότερα για την επανάσταση του 1821. Εκεί θελήσαμε να βρεθούμε παραμονές της επετείου του μεγάλου ξεσηκωμού.

Δραγατσάνι

Μια μικρή κωμόπολη που την τυλίγουν πέπλα ομίχλης. Σχεδόν τέσσερις ώρες από τη Ρουμανική πρωτεύουσα. Ένας μικρός τόπος που γράφτηκε το μέγα υστερόγραφο δόξας για τον Ελληνισμό. Ένας τόπος δόξας και θυσίας και δικαιολογημένα διερωτάται κανείς αν δεν είχε γίνει το Δραγατσάνι... Πρώτα προσκυνάμε, πρώτα ζούμε αυτή την Ανάληψη για το «τιμιώτερον και αγιότερον» κι ύστερα στρέφουμε το κεφάλι στο λόφο πάνω απ το Δραγατσάνι.

Η Ελληνίστρια Ελενα Λάζαρ ξεφυλλίζει στον υπογράφοντα μια Ρουμανική έκδοση με σπουδαίες γκραβούρες από την περίφημη μάχη της 7ης Ιουνίου 1821 ανάμεσα στον Υψηλάντη και τους Τούρκους πασάδες του Καρά-Φαίζ. Είμαστε στο πεδίο της μάχης. Το τζιπ ανεβαίνει τον κακοτράχαλο λόφο των 300 μέτρων υψόμετρο, ο δήμαρχος Ιορντάσκου μας δείχνει τα σημεία όπου αντιστάθηκε ηρωικά ο Ιερός Λόχος του Αλ. Υψηλάντη. Στο νεκροταφείο πλαταγίζει η Ελληνική κι η Ρουμανική σημαία. Καταθέτουμε στεφάνι δάφνης. Εμείς, οι λίγοι Έλληνες που βρεθήκαμε σε αυτό το τοπίο της ερημιάς.

Σιγά-σιγά ανεβαίνουμε το λόφο που σηματοδότησε την ουσιαστική έναρξη της Ελληνικής επανάστασης. Οι ρόδες του τζιπ σκάβουν το νοτισμένο χώμα που σχεδόν δύο αιώνες πριν, βάφτηκε με το αίμα των ηρώων του Ιερού Λόχου. Ανεβαίνουμε εκεί όπου η ιστορία κατέγραψε καρέ-καρέ τις μάχες με τους Τούρκους, τις μάχες με το πεπρωμένο. Ανακαλούμε στη μνήμη μας το ιστορικό των αναμετρήσεων. Η μάχη είχε τρεις διαδοχικές φάσεις. Το κρίσιμο λάθος με την επέλαση του συνταγματάρχη Καραβιά ο οποίος χωρίς να έχει λάβει εντολές κινήθηκε αυτοβούλως με αποτέλεσμα να κυκλωθεί τελικά από υπεράριθμους Τούρκους του Καρά-Φάιζ και να γείρει η πλάστιγγα εις βάρος των Ελλήνων. Προς υπεράσπισή του έσπευσε η δύναμη του Ιερού Λόχου η οποία σφαγιάστηκε απ τις εχθρικές δυνάμεις. Με μεγάλη δυσκολία ο οπλαρχηγός Γεωργάκης Ολύμπιος κατάφερε να διασώσει τον αρχηγό του Ιερού Λόχου Ν. Υψηλάντη και να πάρει την Ελληνική σημαία από τα χέρια των Τούρκων. Οι Ελληνικές δυνάμεις αποδεκατίστηκαν από κρίσιμα λάθη στρατηγικής και παραβίαση των εντολών που είχαν λάβει συγκεκριμένοι αξιωματικοί. Είναι άγνωστο πόσοι σπουδαστές των ελληνικών παροικιών της Ρουμανίας, της Βεσσαραβίας, της Ρωσίας σκοτώθηκαν τη στιγμή που εκπλήρωναν το όνειρό τους. Ελάχιστοι οι εναπομείναντες ακολούθησαν τον Αλ. Υψηλάντη προς τα Αυστριακά σύνορα η ενώθηκαν με τις δυνάμεις του Ολύμπιου για τη συνέχιση του αγώνα στις παραδουνάβιες ηγεμονίες!

Στο Ιάσιο

Ακολουθούμε τους δρόμους βορειοανατολικά. Από το Δραγατσάνι και τις γύρω περιοχές που ήταν το κέντρο των Ελληνικών στρατευμάτων, οδεύουμε προς το Ιάσιο, την παλιά πρωτεύουσα της Ρουμανίας. Εκεί στο εκκλησάκι των Τριών Ιεραρχών ευλογήθηκε η σημαία του Αγώνα κι ο Υψηλάντης εκφώνησε το περίφημο «Μάχου υπέρ Πίστεως και πατρίδος»!! Ολόγυρα, μια πόλη όπου άφησαν τα ίχνη τους ο Δανιήλ Φιλιππίδης λόγιος του Διαφωτισμού από το Πήλιο και ο πνευματικός ηγέτης της Ρουμανίας ο άνθρωπος που έδωσε οντότητα στη χώρα και έμεινε στις δέλτους της ιστορίας ως ο «πατέρας της Ρουμανίας» για τα συγγράμματα του και το επιστημονικό του έργο.

Στο πρώτο Ελληνικό Τυπογραφείο

Καταγράφουμε λεπτομέρειες, ονόματα, πρωταγωνιστές της Ιστορίας, αλλά και την ιστορία των μοναστηριών της περιοχής που αποτέλεσαν φωλιές γνώσης των καταπιεζόμενων Βαλκάνιων λαών που ζούσαν στην περιοχή. Επισκεπτόμαστε στους λόφους της πόλης και το περίφημο μοναστήρι όπου είχε στέγη το πρώτο τυπογραφείο όπου τυπώνονταν βιβλία στα Ελληνικά με τη χαρακτηριστική ένδειξη «Εν Ιασίω»!!

Στο Σκουλένι

Το ταξίδι συνεχίζεται στα δάση της Β.Α Ρουμανίας εκεί που δόθηκαν σκληροί αγώνες για την επιβίωση του Έθνους. Το Σκουλένι βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Προύθου. Η περσινή μας επίσκεψη δεν έχει σβηστεί απ τη μνήμη. Εκεί, οι Έλληνες οπλαρχηγοί ήθελαν να βρουν δρόμο διαφυγής προς τη Ρωσία μα και να απασχολούν με άτακτες επιθέσεις τους Τούρκους ανακουφίζοντας τους επαναστατημένους Έλληνες. Τα κατάφεραν αλλά με πολλές απώλειες διασώζοντας κυρίως γυναίκες και ανήλικα παιδιά που ήθελαν να περάσουν τον Προύθο και να βρεθούν στη σημερινή Μολδαβία.

Στη Μονή Σέκου

Εκεί γράφτηκαν οι σημαντικότερες σελίδες αυτής της εποποιίας. Ο Ολύμπιος και οι μαχητές του οχυρώθηκαν στη Μονή Σέκου αλλά για την υπεράσπιση αυτής της οχυρής θέσης χρειάζονταν σημαντικές δυνάμεις. Χωρίς να εκπονήσουν σχέδιο διαφυγής οι Έλληνες πολέμησαν μέχρις εσχάτων και τελικά για να αποφύγει την ταπείνωση της παράδοσης ο Θεσσαλός οπλαρχηγός ανατινάχτηκε μαζί με τους συντρόφους του στο κωδωνοστάσιο της Μονής!

Αυτή η αποστολή ήταν το δικό μας προσκύνημα. Το δικό μας υστερόγραφο στο χάραμα του 21ου αιώνα... Η μονή Σέκου παραμένει το σύμβολο ενός αδιέξοδου αγώνα που έσπειρε την ελπίδα στους επαναστατημένους Έλληνες και διαμόρφωσε νέες συνθήκες στα φιλελληνικά κινήματα της Ευρώπης. Μπορεί τα λάθη να ήταν καταστροφικά, μπορεί να διαλύθηκε και το τελευταίο απομεινάρι του κινήματος στις παραδουνάβιες ηγεμονίες, αλλά η ηθική σημασία αυτού του αγώνα ήταν ευεργετική κι εμψύχωσε τους υπόδουλους Έλληνες. Βρεθήκαμε εκεί κοντά στη δραστήρια Ένωση Ελλήνων Ρουμανίας και στο παράρτημα Ιασίου γιατί οι σωτήριες φλόγες της Επανάστασης ξεκίνησαν απ αυτό το προσκύνημα. Κι απλώθηκαν σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα.

Βιβλίο Γ. Σούρλα «Στα Βήματα Του Ιερού Λόχου»

• ► επόμ: ► ΕΝΑ ΝΟΜΙΣΜΑ ΑΠΑΝΤΑ ΣΕ ΝΙΜΙΤΣ ΚΑΙ ΣΚΟΠΙΑ
• ◄ προηγ: ◄ Ο ΑΛΜΥΡΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ 17ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1881