5-4-2006

ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΥΨΗΛΑΝΤΗ ΣΤΟ ΚΙΣΙΝΑΟΥ ΤΗΣ ΜΟΛΔΑΒΙΑΣ

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ Γ. ΣΟΥΡΛΑ ΣΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΜΟΛΔΑΒΙΑΣ ΩΣΤΕ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΘΕΙ ΤΟ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟ ΤΗΣ ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΣΤΗ ΜΟΛΔΑΒΙΑ

Το Στρατηγείο της Φιλικής Εταιρείας, το σπίτι όπου φιλοξενείτο ο Αλέξανδρος Υψηλάντης προετοιμάζοντας την επανάσταση του 1821, εντοπίστηκε στην πρωτεύουσα της Μολδαβίας Κισινάου ύστερα από πολύμηνη έρευνα. Σήμερα γίνονται προσπάθειες να περιέλθει σε Ελληνικά χέρια προκειμένου να αξιοποιηθεί από κοινού από τις δύο χώρες ως ιστορικό μνημείο.

Για το σπίτι της Φιλικής Εταιρείας απέδωσαν οι συντονισμένες ενέργειες του Αντιπροέδρου της Βουλής κ. Γ. Σούρλα ο οποίος με την ιδιότητά του ως Πρόεδρος του Διεθνούς Ινστιτούτου Διαβαλκανικής Συνεργασίας «Ρήγας Βελεστινλής» είχε τις πρώτες πληροφορίες για την ύπαρξη της έδρας του αγώνα στη Μολδοβλαχία για την εξέγερση του '21.

Πρόκειται για το παλαιότερο κτίσμα στη Μολδαβική πρωτεύουσα που διαθέτει μεγάλο προαύλιο χώρο καθώς και υπόγεια ενώ σύμφωνα με τα συμβόλαια που βρέθηκαν, ανήκε στον Φιλικό Μιχ. Κάτσικα ο οποίος υπηρετούσε ως λοχαγός του Ρωσικού Στρατού.

Το μεγάλο μυστικό για το κτίριο από όπου ξεκίνησε η φλόγα του αγώνα για την ανεξαρτησία αποκαλύφθηκε στον Αντιπρόεδρο της Βουλής πριν λίγους μήνες. Ήταν προϊόν επίπονης έρευνας συνεργατών του καθώς έψαχναν να βρουν στοιχεία για τη σημαντική δράση του ιερομόναχου Δανιήλ Φιλιππίδη – εκπροσώπου του Διαφωτισμού – ο οποίος θεωρείται πατέρας της Ιστορίας και της Γεωγραφίας της Ρουμανίας κι έζησε τα τελευταία του χρόνια στο Μπάλτς της Μολδαβίας. Παράλληλα επιστημονικοί συνεργάτες του Διεθνούς Ινστιτούτου Διαβαλκανικής Συνεργασίας «Ρήγας Βελεστινλής» επισκέφθηκαν την περιοχή, ενώ οργανώθηκαν και οι δημοσιογραφικές αποστολές όπου συγκεντρώθηκαν πολύτιμα στοιχεία σε συνεργασία με το επίτιμο Προξενείο της Μολδαβίας.

Μάλιστα για των τεκμηρίωση των παραπάνω αναζητήθηκαν ιστορικές λεπτομέρειες από τους Μολδαβούς ιστορικούς Ε. Ντοϊτσένκο και Ν. Ιόββα ενώ συγκεντρώθηκαν πολλά στοιχεία γύρω από τη δράση του Φιλικού Μιχ. Κάτσικα που ήταν και ο ιδιοκτήτης του σπιτιού. Σύμφωνα με τις επίσημες ιστορικές πηγές ο Αλέξανδρος Υψηλάντης επέλεξε ως έδρα του αγώνα του το Κισινάου γιατί ήταν κοντά σε φίλους του Ρώσους Αξιωματικούς με τους οποίους συνδέθηκε ιδιαίτερα από τους πατριωτικούς πολέμους του Τσάρου ενάντια στο Ναπολέοντα το 1812. Στο Κισινάου – κοντά στο σπίτι της Φιλικής Εταιρείας – στρατοπέδευε η 16η Μεραρχία με 16.000 άνδρες υπό τη διοίκηση του Στρατηγού Μιχ. Ορλώφ. Μάλιστα στην είσοδο της έδρας της Φιλικής Εταιρείας στην οδό Χιντάου υπάρχει ακόμη και σήμερα προτομή του Στρατηγού Ορλώφ.

Ο Μιχ. Γρηγόρεβιτς Κάτσικας – ηπειρωτικής καταγωγής – είχε εγκατασταθεί στη Μολδοβλαχία το 1804 και ήταν στρατιωτικός, υπεύθυνος οικονομικού για την είσπραξη των τελωνειακών δασμών. Αξίζει να σημειωθεί ότι ορισμένα από τα πρωτότυπα έγγραφα που βρέθηκαν στα δύο υπόγεια της οικίας περιέχουν πληροφορίες και λογιστικά έγγραφα για τους τελωνιακούς δασμούς των Ελλήνων την κρίσιμη εκείνη περίοδο. Μάλιστα στα δύο επιπέδων υπόγεια δημιουργήθηκε η Μυστική Έδρα της «Ανώτατης Αρχής». Εκεί είχαν αρχίσει να μυούνται στη Φιλική Εταιρεία τα μέλη του Ιερού Λόχου.

Αυτό το αρχαιότερο κτίσμα της Μολδαβικής πρωτεύουσας (χρόνος ανέγερσης 1816) είναι το μοναδικό που διασώζεται μέχρι σήμερα και σε αυτό στεγάζεται ο εκδοτικός οίκος Lettera. Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές στο σπίτι αυτό έχει φιλοξενηθεί ο Υψηλάντης και τα αδέλφια του καθ' όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας της Ελληνικής Επανάστασης, ενώ εκεί γίνονταν πολιτικές επαφές, μυήσεις νέων στελεχών και στις ατέρμονες συσκέψεις μετείχε όλη η αφρόκρεμα της Νότιας Ρωσίας αλλά κι οι Έλληνες των παροικιών: Ο Μαρασλής, ο Κατακάζης πολιτικός Κυβερνήτης του Κισινάου και γαμπρός του Αλ. Υψηλάντη, ο Μιχ. Σούτσος ηγεμόνας της Μολδαβίας, οι Πρίγκιπες Κατακουζηνοί, ο μεγάλος ποιητής και φιλέλληνας Αλ. Πούσκιν που είχε εμπνευστεί από την Ελληνική Επανάσταση και όταν ξέσπασε ο αγώνας κατά των Οθωμανών στο Μοριά, κρατούσε ημερολόγιο με γεγονότα της μεγάλης εξέγερσης.

Σύμφωνα με τον Αντιπρόεδρο της Βουλής Γ. Σούρλα είναι επιτακτική η ανάγκη το ιστορικό αυτό μνημείο να περιέλθει στην Ελλάδα ή να αξιοποιηθεί από κοινού με τη Μολδαβία. Γι' αυτό σε επιστολή που απέστειλε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της χώρας κ. Βλαντιμίρ Βορόνιν στις 29/3/2006 ο Αντιπρόεδρος της Βουλής Γ. Σούρλας τόνιζε την αναγκαιότητα να αξιοποιηθεί αυτό το σπουδαίο οίκημα που αποκαθιστά την ιστορική αλήθεια και αναδεικνύει τη στενή σχέση των δύο χωρών. Στην επιστολή του προς τον Πρόεδρο Βορόνιν υπογραμμίζει ο κ. Σούρλας ότι θα μπορούσε να δοθεί το σπίτι του Υψηλάντη και της Φιλικής Εταιρείας προς κοινή χρήση Μολδαβίας και Ελλάδας ως χώρος μνήμης, συνεργασίας και πολιτισμού μεταξύ των δύο λαών που αγωνίστηκαν κατά του Οθωμανικού ζυγού.

Άλλωστε στις 24 και 25 Ιουνίου που το Διεθνές Ινστιτούτο Διαβαλκανικής Συνεργασίας «Ρήγας Βελεστινλής» σε συνεργασία με τη Μολδαβική Ακαδημία διοργανώνουν για πρώτη φορά συνέδριο υπό την αιγίδα του Μολδαβού Προέδρου κ. Βορόνιν, θα τεθούν και οι λεπτομέρειες για την αξιοποίηση του κτιρίου – στρατηγείου της Φιλικής Εταιρείας. Θέμα του Διεθνούς Συνεδρίου είναι η κοινή πορεία των δύο λαών μέσα από την ιστορική μνήμη και τη δράση των Υψηλάντη και Φιλιππίδη

Ακολουθεί το κείμενο της επιστολής που έστειλε ο Β' Αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων κ. Γ. Σούρλας στον Πρόεδρο της Μολδαβίας κ. Βορόνιν.

Β' ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ

Αθήνα 29-3-2006

Προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Μολδαβίας
κ. Βλαδιμίρ Βορόνιν

Κύριε Πρόεδρε,

Στα πλαίσια των τακτικών επαφών που έχουμε για τα θέματα Μολδαβίας και Ελλάδας υπό το πρίσμα της πορείας της χώρας σας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και με αφορμή πρόσφατες επισκέψεις συνεργατών μου στο Κισινάου , θα ήθελα με μεγάλη μου χαρά να σας ενημερώσω ότι εντοπίστηκε το σπίτι της Φιλικής Εταιρίας στην πρωτεύουσα της χώρας σας .

Πρόκειται για το σπίτι όπου διέμενε ο Υψηλάντης κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 κατά των Τούρκων και στους χώρους του ορκίζονταν τα μέλη της Φιλικής Εταιρίας και του Ιερού Λόχου προκειμένου να αποτινάξουν τον Οθωμανικό ζυγό από τα Βαλκάνια και την ευρύτερη περιοχή.

Επειδή από το Κισινάου ξεκίνησε ο αγώνας για την ελευθερία της χώρας μας , αυτό το σπίτι-σύμβολο θα φέρει ακόμα πιο κοντά τις δύο χώρες. Δείχνοντας ξανά ότι η φλόγα της Ελληνικής Επανάστασης κατά των Οθωμανών ξεκίνησε από το Κισινάου με πρωταγωνιστές τους μυημένους στον Ιερό Λόχο Έλληνες αλλά και συμπατριώτες σας.

Στην οδό Χιντάου βρίσκεται το πιο παλιό κτήριο της πόλης σας (1816) που ευελπιστώ πως θα γίνει παράλληλα σύμβολο της νέας εποχής μεταξύ των χωρών μας. Η ιστορική έρευνα μας βοηθά να το χρησιμοποιήσουμε ως Κέντρο Διαβαλκανικής Συνεργασίας μέσα στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης με κοινή χρήση από Μολδαβούς και Έλληνες.

Εύχομαι αυτό το ιστορικό σπίτι να δώσει νέα πνοή στις διακρατικές μας σχέσεις με άξονα την Ευρωπαϊκή μας πορεία.

Με εκτίμηση

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΟΥΡΛΑΣ

• ► επόμ: ► ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΟ ΚΙΣΙΝΑΟΥ ΤΗΣ ΜΟΛΔΑΒΙΑΣ «Υψηλάντης, Φιλιππίδης, Πρωταγωνιστές της Μολδαβικής και Ελληνικής Ιστορίας»