Προμύρι, Κυριακή 14 Μαΐου 2006

Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΡΛΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ ΣΦΑΓΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΜΥΡΙΟΥ ΣΤΙΣ 8 ΜΑΪΟΥ ΤΟΥ 1823

Τιμώνται 183 χρόνια μετά την θυσία τους, οι Προμυριώτες, που σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους κατά την Επανάσταση στις 8 Μαΐου 1823. Συγχρόνως τιμώνται και όσοι αγωνίστηκαν πριν αλλά και μετά την αποφράδα εκείνη ημέρα στο ηρωικό αυτό χωριό του Πηλίου.

Για το ολοκαύτωμα αντλούμε στοιχεία κυρίως από τη δημοσίευση εκτενούς άρθρου με τίτλο «Η σφαγή του Προμυρίου» της περιοχής Γεωργίου Φιλάρετου, παλαιού πολιτικού της περιοχής στο ημερολόγιο «Ποικίλη Στοά» του έτους 1896.

Η επιχείρηση εξόντωσης των Προμυριωτών ξεκίνησε από τον Βόλο στις 6 Μαΐου 1823 με οκτώ χιλιάδες Οθωμανούς στρατιώτες και η επίθεση έγινε στις 8 Μαΐου.

Ο Φιλάρετος γράφει μεταξύ άλλων:
«... Εξ όλων των σημείων εξαγριωθέντες εφώρμησαν οι Οθωμανοί και ήρξαντο λεηλατούντες πάν ό, τι πολύτιμον ηδύναντο να αρπάσωσιν εκ των Χριστιανών. Εζήτουν από τους άνδρας χρήματα, απειλούντες ότι ήθελον αιχμαλωτίσει τας γυναίκας¬ και τα παιδία των και ότι ήθελον μεταφέρει αυτάς εις Βελεστίνον, ίνα εκείθεν εξαγορασθώσι βραδύτερον. Ανεζήτουν εις τα κατώγεια μη τυχόν είχον χωθή εκεί χρήματα ή άλλα πολύτιμα σκεύη, ταύτα δε ανευρίσκοντες ελάμβανον αγρίως. Μετά τινα ώραν, ότε πλέον ενόμισαν ότι είχε περατωθή ο πρώτος σκοπός της εκείσε μεταβάσεώς των, εδόθη το δεύτερον σύνθημα της γενικής σφαγής Τότε ήρξατο ο κλαυθμός και ο o~υρμός των αγρίως σφαζομένων ανδρών προ των ομμάτων των συζύγφν, άς απέσπων και ηχμαλώτιζον, προ των θρηνούντων τέκνων των, άτινα οιμώζοντα επίσης εκράτουν υπο φύλαξιν, ίνα μεθ'εαυτών τα παραλάβωσι βραδύτερον. Ενώ τα θύματα έπλεον εις το αίμα των, το πύρ ετίθετο εις τας οικίας, ο καπνός δε των πανταχόθεν αναπτομένων πυρκαϊών εκάλυπτε τον ουρανόν και έκρυπτε τον ήλιο του Μαίου, ωσεί αποκρύπτων εκ των οφθαλμών του Πλάστου τας φρικαλεότητας, ας ετέλουν εκεί πλάσματά του κατ' αθώων θυμάτων».

Συνεχίζοντας ο Γ. Φιλάρετος την δραματική του περιγραφή από το αρχείο του πατέρα του, Προμυριώτη Νικ. Φιλάρετου, και από αφηγήσεις άλλων συγχωριανών αναφέρει: «... το δε Προμύριον απηνθρακώθη και κατηρειπώθη, πάσαι αι γυναίκες ηχμαλωτίσθησαν, πωληθείσαι βραδύτερον εις τας διαφόρους της Τουρκίας πόλεις, τα δε δυστυχή παιδία ηνάγκασαν ν' ασπασθώσι τον ισλαμισμόν».

Τα παιδιά από το Προμύρι, όπως και πολλά άλλα από το υπόλοιπο Πήλιο οι Τούρκοι τα υποχρέωσαν σε εξωμοσία, να αρνηθούν δηλαδή τον χριστιανισμό και τους οδήγησαν βίαια στον εξισλαμισμό.

Ο Γεώργιος Φιλάρετος αναφέρει ότι μεταξύ των νέων αυτών που τους κατέταξαν μάλιστα στον τουρκικό στρατό μερικοί κατάφεραν να επανέλθουν στην πατρίδα, στους συγγενείς τους και να πεθάνουν χριστιανοί. Σε αυτούς περιλαμβάνεται και ένας εξάδελφός του, με τον οποίο συναντήθηκε προσωπικά.

Σε 28 άτομα ανέρχονται οι επιζήσαντες, που διέφυγαν ή βρίσκονταν εκείνο το απόγευμα έξω από το χωριό. Από αυτούς έγινε αργότερα η ανοικοδόμηση του κατεστραμμένου Προμυρίου. Μετά το ολοκαύτωμα οι Προμυριώτες δεν πτοούνται και συνεχίζουν τους αγώνες για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού.

Στις 23 Μαρτίου 1854, ο Προμυριώτης Ν. Φιλάρετος με τρία ιστιοφόρα και 31 Ο εθελοντές από την Ιστιαία έφθασε στον Πλατανιά και ύψωσε στο Προμύρι την σημαία της Θεσσαλικής επανάστασης. Εκεί κυκλοφόρησε προκήρυξη, που την υπέγραψαν οι πρόκριτοι του Προμυρίου και του Λαύκου.

Ανεξάρτητα από την έκβαση του αγώνα ήταν μια ηρωική, πατριωτική και γενναία πράξη, που μαζί με προηγούμενες και επόμενες έφεραν την λευτεριά στο Πήλιο και γενικότερα τη Μαγνησία το 1881.

Αυτούς τους γενναίους πατριώτες πρέπει να τιμούμε όχι μόνο κάθε χρόνο στις 8 Μαΐου αλλά πάντα..

Έτσι μπορεί να μετριαστεί το παράπονο του Νικ. Φιλάρετου, που εξέφρασε το 1896, επειδή αγνοήθηκε το Προμύρι με τόσες θυσίες: «Μεγάλως ηδικήθη υπό των ιστορικών, οίτινες απηξίωσαν και δι Όλιγογράμμου έτι εκθέσεως ν'αναφέρωσι την φρικαλέαν σφαγήν της 8ης Μαίου 1823».

Με τις εκδηλώσεις για την αποφράδα εκείνη ημέρα της 8ης Μαΐου 1823 τιμώνται τα θύματα και οι αγωνιστές του Προμυρίου. Πρέπει όμως να τιμηθεί ξεχωριστά η εξέχουσα πολιτική και πνευματική προσωπικότητα του Γεωργίου Φιλάρετου, του μοναδικού πολιτικού που φέρει τον τίτλο του «Πατέρα της Δημοκρατίας». Αυτό θα γίνει με την συντήρηση του σπιτιού του στο Προμύρι, την έκδοση των «Απάντων» του και την τοποθέτηση της προτομής του στον Βόλο.

Στην προσπάθεια ανάδειξης της ιστορικής προσφοράς του Προ μυρίου και των κατοίκων του σημαντική είναι σήμερα η συμβολή του Συλλόγου Πρμυριωτών «Γεώργιος Φιλάρετος», της Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Δήμου Σηπιάδος και κυρίως του γνωστού λαογράφου Γιώργου Θωμά.

• ► επόμ: ► ΠΡΟΤΑΣΗ Γ. ΣΟΥΡΛΑ ΓΙΑ ΠΡΟΤΟΜΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΙΛΑΡΕΤΟΥ ΣΤΟ ΒΟΛΟ