10/3/2007

ΠΡΟΤΑΣΗ Γ. ΣΟΥΡΛΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΛΥΦΑΡΜΑΚΟ ΠΗΛΙΟ

Η Πρόταση του Αντιπροέδρου της Βουλής Γ. Σούρλα για την αξιοποίηση του φυσικού πλούτου των βοτάνων του Πηλίου βρήκε ανταπόκριση από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και το ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. Πρόκειται για πρόταση που εκπονήθηκε σε συνεργασία με την καθηγήτρια Πανεπιστημίου Μ. Σακελλαρίου-Μαρκαντωνάκη. Αναφέρεται στο «πολυφάρμακον Πήλιο» και προτείνονται συγκεκριμένες δράσεις.

«ΠΟΛΥΦΑΡΜΑΚΟΝ ΠΗΛΙΟΝ»

Η φήμη του Πηλίου Όρους ήταν μεγάλη από την αρχαιότητα για δύο κυρίως λόγους: για την Ιατρική και για τους Κενταύρους. Ένας από τους λόγους ανάπτυξης της Ιατρικής ήταν ο πλούτος των βοτάνων της περιοχής.

Στο Πήλιο εφύοντο κατά την αρχαιότητα και εξακολουθούν να φύονται μέχρι και σήμερα τα 3/5 των θεραπευτικών βοτάνων (φαρμακευτικών και ιαματικών) όλου του πλανήτη. Γι' αυτό και έχει αποκληθεί «πολυφάρμακον όρος» και «ιαματικό όρος» «διότι εν αυτώ φύονται πλείστα όσα βότανα και ιαματικά φυτά. Ο υοσκύαμος, η ευθάλεια, το γλυκύπικρο, η αγρία νάρδος, το στραμμώνιον, το κώνειον, το κοχλικόν κ.λ.π.» όπως αναφέρεται στην εγκυκλοπαίδεια Δανδράκη.

Ο πλέον γνωστός του γένους των Κενταύρων ήταν ο Χείρων τον οποίο ο Όμηρος αποκαλεί «δικαιώτατον Κενταύρων». Στην Ιλιάδα αναφέρει ότι τα περί φαρμάκων και χειρουργικών επεμβάσεων για την εξαγωγή των θανατηφόρων βελών ο Αχιλλέας διδάχθηκε από τον Χείρωνα.

Ο Όμηρος αναφέρει επίσης ότι ο Ασκληπιός και ο Αχιλλέας οι οποίοι ήσαν μαθητές του Χείρωνος, διδάχθηκαν απ' αυτόν τα «ήπια φάρμακα» τα οποία ήσαν πολύ αποτελεσματικά για το σταμάτημα της αιμορραγίας και την ανακούφιση των πόνων.

Ο Στράβων αναφέρει πως σε μια περιοχή του Πηλίου που ονομαζόταν Πολεθρόνιο – οι κάτοικοι της οποίας θεωρούνταν άμεσοι απόγονοι του Χείρωνος – οι βοτανικές γνώσεις μεταδίδονταν επί σειρά γενεών από τον πατέρα σε γιό υπό τύπον μυστηρίου. Οι κάτοικοι της Ιωλκού για χίλια περίπου χρόνια τιμούσαν την μνήμη του σοφού Χείρωνα «θυσιάζοντας εις αυτόν τα πρώτα φρούτα των βοτάνων και των φυτών» όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Πλούταρχος.

Ο Ασκληπιός μεγάλωσε στο Πήλιο κοντά στον Κένταυρο Χείρωνα. Εκεί στο Πήλιο, ο σοφός Χείρων δίδαξε στον έφηβο Ασκληπιό τη θεραπεία όλων των πληγών είτε με μαντζούνια είτε με μαλαχτικά βότανα, είτε με χειρουργική επέμβαση. Η φήμη του Ασκληπιού εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλη την Ελλάδα και πλήθος αρρώστων τον επισκεπτόταν στη Θεσσαλία για να γίνει καλά.

Για την αξιοποίηση του φυσικού αυτού θησαυρού προτείνονται:

Η ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ:

Επιβάλλεται η συστηματική καταγραφή των βοτάνων του Πηλίου όρους προκειμένου να γίνει:
• Η αποτίμηση του φυσικού πλούτου του Πηλίου σε ότι αφορά την ποσοτική, ποιοτική, χρονική και χωρική παρουσία των βοτάνων.
• Η δημιουργία μιας πηγής πληροφοριών διαθέσιμης τόσο σε επιστήμονες, φορείς, Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης όσο και σε απλούς ερευνητές οι φυσιοδίφες.
• Η προβολή του Πηλίου και του Νομού Μαγνησίας γενικότερα μέσω σύγχρονων μεθόδων προβολής και δημοσιότητας ( έντυπες και ηλεκτρονικές εκδόσεις για απ' ευθείας διάθεση ή παρουσίαση μέσω ιστοσελίδων,συλλογή αποξηραμένων φυτών για μουσειακή επίδειξη).

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΟΤΑΝΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ:

Η δημιουργία ενός βοτανικού Μουσείου θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για το Πήλιο και το Νομό Μαγνησίας γενικότερα. Η δημιουργία του θα συνεισφέρει σε μεγάλο βαθμό στην ακριβή έρευνα των βοτάνων του Πηλίου αλλά και της χλωρίδας του Νομού και έναν χώρο που μπορεί να συμβάλλει σε μια ευρύτερη ευαισθητοποίηση των πολιτών στα ζητήματα πολιτισμού, της οικολογίας και του περιβάλλοντος.

Το βοτανικό Μουσείο θα φιλοξενεί αποξηραμένα δείγματα βοτάνων. Τα βότανα που θα φυλάσσονται στις προθήκες του θα προέρχονται από τη συλλογή που θα γίνει κατά την υλοποίηση του έργου και από συλλογές σύγχρονων αλλά και παλαιότερων ερευνητών των βοτάνων του Πηλίου.

Το Μουσείο θα συμβάλλει στην καλύτερη εκπαίδευση φοιτητών τμημάτων Ιατρικής, Βιολογίας, Γεωπονίας κ.λ.π. στα πλαίσια αντίστοιχου περιεχομένου μαθημάτων.

Το Μουσειακό υλικό θα εξυπηρετεί ερευνητικές ανάγκες βοτανολόγων και οικολόγων που ασχολούνται με θέματα συστηματικής βοτανικής, Βιογεωγραφίας, Οικολογίας και Προστασίας του Περιβάλλοντος.

Στις άμεσες δραστηριότητες του Βοτανικού Μουσείου θα είναι η λειτουργία εκθέσεων ανοικτών στο ευρύ κοινό, με στόχο την οικολογική και πολιτισμική επιμόρφωση των πολιτών. Οι συλλογές των φυτών θα είναι προσβάσιμες από το κοινό.

Ο Βοτανικός κήπος θα περιλαμβάνει μια μοναδική συλλογή αυτοφυών ειδών της χλωρίδας του Πηλίου αλλά και σπάνιων φυτών από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο. Στο χώρο του κήπου θα φιλοξενούνται βότανα του Πηλίου καθώς και αρωματικά και φαρμακευτικά είδη της Ελληνικής χλωρίδας, παραδοσιακές ποικιλίες των οπωροφόρων δένδρων και καλλωπιστικών θάμνων και πολυετή ποώδη είδη. Θα υπάρχουν τεχνικές λίμνες για να φιλοξενήσουν διάφορα είδη υδρόβιων φυτών και θερμοκήπια για την καλλιέργεια φυτών προερχόμενων από τροπικές χώρες και θάλαμοι ελεγχόμενου περιβάλλοντος για την φιλοξενία σπάνιων φυτών προερχομένων από τροπικές χώρες και θάλαμοι ελεγχόμενου περιβάλλοντος για την φιλοξενία σπάνιων φυτών με ιδιαιτερότητες στις κλιματικές συνθήκες.

Τα αναμενόμενα οφέλη από τον βοτανικό κήπο είναι:
• η προστασία,ανάδειξη και αξιοποίηση της αυτοφυούς χλωρίδας της περιοχής μας.
• η επισήμανση ειδών που κινδυνεύουν από γενετική διάβρωση και η λήψη μέτρων για την προστασία τους
• η εκπαίδευση και επιστημονική έρευνα σε μια τράπεζα ζωντανού φυτικού υλικού και
• η εξυπηρέτηση των αναγκών αναψυχής και τουρισμού που παρουσιάζει ο σύγχρονος άνθρωπος.

Η ΔΙΑΣΩΣΗ-ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΒΟΤΑΝΩΝ:

Η περιοχή μας πρέπει να διατηρήσει τη χλωρίδα της. Η διάδοση της καλλιέργειας των βοτάνων θα δώσει τη δυνατότητα να διατηρηθεί η φυσική τους κληρονομιά.

Η Τράπεζα που θα λειτουργήσει βάσει αυτού του προγράμματος έχει ως στόχο τη φύλαξη,αποθήκευση και αναπαραγωγή σπάνιων σπόρων βοτάνων,απαραίτητων για την τροφική αλυσίδα αλλά και απαραίτητα φυτά για τη βιοποικιλότητα των περιοχών.

Ο Βοτανικός Κήπος και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας θα συνεργάζονται με φυτώριο στον πολλαπλασιασμό βοτάνων ή φυτών με κάποιο ιδιαίτερο αισθητικό ενδιαφέρων.

Με αυτή τη συνεργασία ελπίζουμε να βοηθήσουμε στη διάσωση και ενδεχομένως την προσεκτική επαναφορά στο φυσικό γεωγραφικό τους περιβάλλον ειδών της άγριας χλωρίδας που απειλούνται με εξαφάνιση.

Τροφοδοτώντας τα φυτώρια με γνωστά (τσάι, ρίγανη, κ.λ.π.) ή άγνωστα και σπάνια φυτά προς πολλαπλασιασμό, ελπίζουμε ότι συμβάλουμε στη διάδοση πολλών ειδών του αυτοφυούς φυτικού μας πλούτου, ως καλλιεργούμενων και επομένως στον εμπλουτισμό των καλλιεργειών με μια μεγαλύτερη ποικιλία φυτών του τόπου μας.

Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ–ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ:

Με αυτόν τον πολλαπλασιασμό γενετικού υλικού και την συνεργασία αρμόδιων φορέων (Υπ. Γεωργίας) για τη διάθεσή του, θα γίνει εφικτή η εμπορική αξιοποίηση του στη Γεωργία.

Η διάθεση πολλαπλασιαστικού υλικού σε παραγωγούς θα δώσει την δυνατότητα να αξιοποιηθούν ευρέως στην πράξη ως γεωργικές καλλιέργειες τα από οικονομική άποψη πολύ ενδιαφέροντα είδη. Η διάθεση στους καταναλωτές μέσω των συνεταιρισμών ή ομάδων παραγωγών που λειτουργούν στην περιοχή θα διασφαλίσει την ποιότητα και την αυθεντικότητα των προϊόντων.

Έτσι θα επιτευχθεί η ενίσχυση των ορεινών και ημιορεινών περιοχών μέσω της ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών καλλιέργειας ή απασχόλησης γενικότερα.

ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ:

Φορέας υλοποίησης μπορεί να είναι η Αναπτυξιακή Εταιρεία Πηλίου, η Σχολή Γεωπονικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και το ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.

Για τη σύσταση του φορέα την εκπόνηση μελέτης και την χρηματοδότηση εντός των προσεχών ημερών με πρωτοβουλία του κ. Σούρλα θα πραγματοποιηθεί επίσκεψη στο Βόλο.

• ► επόμ: ► Ημερίδα για τα βότανα στο Πήλιο
• ◄ προηγ: ◄ Πρόταση Γ. Σούρλα για την ανάδειξη του «πολυφάρμακου» Πηλίου