6-12-2008

Ο Γ. ΣΟΥΡΛΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΒΟΛΟΥ

Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυση του Εργατικού Κέντρου Βόλου, του πρώτου Εργατικού Κέντρου της Ελλάδας, που ιδρύθηκε το 1908, ο Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. Γ. Σούρλας παρέθεσε τα παρακάτω στοιχεία αναφερόμενος στην ιστορική του διαδρομή:

«Το Δεκέμβριο του 1908 ιδρύθηκε το Εργατικό Κέντρο Βόλου, το πρώτο σε όλη την Ελλάδα. Πρέπει να σημειωθεί ότι η ίδρυσή του χαιρετίστηκε από όλους του παράγοντες της πόλης πολιτικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς και θρησκευτικούς. Το 1910 ιδρύεται το Εργατικό Κέντρο Αθηνών και Πειραιώς, οι πρώτες εργατικές οργανώσεις, χωρίς να συμμετέχουν εργοδότες. Οι εργαζόμενοι διεκδικούν συνδικαλιστικές ελευθερίες, βελτίωση των συνθηκών εργασίας, τη μείωση του ωραρίου εργασίας από δώδεκα σε δέκα ώρες, την καθιέρωση της Κυριακής ως αργίας και την ικανοποίηση κι άλλων αιτημάτων. Διεκδικούν την κοινωνική τους θέση για αξιοπρεπή, ανθρώπινη διαβίωση. Δέχονται πολλά ερεθίσματα και προκλήσεις από την αστική τάξη η οποία είχε ήδη διαμορφωθεί. Στους αγώνες τους συμπαρίστανται αξιόλογοι επιστήμονες, διανοούμενοι, παράγοντες της κοινωνικής ζωής, όπως ο Δημήτρης Σαράτσης, ο Αλέξανδρος Δελμούζος, ο Σοφ. Τριανταφυλλίδης, ο Τάκης Οικονομάκης, που δίδαξαν και στο Εργατικό Κέντρο Βόλου.

Με το ζήτημα των «αθεϊκών» παραπέμφθηκαν σε δίκη τον Μάιο του 1911 ηγετικά στελέχη του Εργατικού Κέντρου το οποίο έκλεισε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το Εργατικό Κέντρο Βόλου πρωτοστάτησε μαζί με άλλα κέντρα το 1918 στην ίδρυση της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ). Ταυτόχρονα με την ίδρυση της ΓΣΕΕ εμφανίζεται και το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΕΚΕ). Ένα από τα ιδρυτικά μέλη του κόμματος ήταν και το Εργατικό Κέντρο Βόλου. Το 1920 το ΣΕΚΕ προσχώρησε στην Τρίτη Διεθνή και το 1924 μετονομάστηκε σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ).

Ήδη από το 1918 το εργατικό κίνημα στην Ελλάδα συνδέεται ή ταυτίζεται με το ΚΚΕ. Έκτοτε οι εξελίξεις τόσο στη ΓΣΕΕ όσο και στο ΚΚΕ επηρεάζουν καθοριστικά το συνδικαλιστικό κίνημα και σε τοπικό επίπεδο. Το 1928 η ΓΣΕΕ αποκλείει από το Δ' Συνέδριο τα σωματεία που ακολουθούσαν τη γραμμή του ΚΚΕ και τα διαγράφει από τη δύναμή της. Μεταξύ αυτών ήταν το Εργατικό Κέντρο Βόλου. Το 1929 οι αποκλεισμένοι συγκροτούν νέα ομοσπονδία, την Ενωτική ΓΣΕΕ. Μετά από δύο χρόνια, το 1931, ιδρύθηκε ακόμα μία συνομοσπονδία με τους σιδηροδρομικούς και ανεξάρτητα εργατικά συνδικάτα.

Το εργατικό κίνημα του Βόλου με τη διάσπαση της ΓΣΕΕ το 1928 διέρχεται κρίση. Το Εργατικό Κέντρο, που ιδρύθηκε το 1934 ακολούθησε τη γραμμή της συνδικαλιστικής ηγεσίας του κέντρου. Τα ανεξάρτητα εργατικά συνδικάτα προχώρησαν σε κινητοποιήσεις και απεργίες. Τον Ιούνιο του 1936 σημειώθηκαν αιματηρά επεισόδια μετά από συγκρούσεις με την αστυνομία. Οι εντάσεις και οι συγκρούσεις δεν ήταν απόρροια μόνο των συνδικαλιστικών διεκδικήσεων για την ικανοποίηση πολλές φορές δικαίων αιτημάτων, αλλά και κομματικών επιδιώξεων.

Ας επανέλθουμε όμως στα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση για να παρακολουθήσουμε την προσπάθεια πολιτικής έκφρασης της εργατικής τάξης σε τοπικό επίπεδο. Οι εργαζόμενοι δεν περιορίζονται, όπως αναφέρθηκε, μόνο σε συνδικαλιστικές διεκδικήσεις αλλά προσπαθούν, με τη βοήθεια ανθρώπων των γραμμάτων και της διανόησης, να αποτελέσουν έναν πολιτικό πόλο απέναντι στα δύο μεγάλα τοπικά κόμματα που εκπροσωπούν την «άρχουσα» τάξη και το αστικό κράτος.

Ο Κ. Ζάχος, επιχειρεί να ιδρύσει ένα κόμμα για τους εργάτες, το «Εργατικό Κόμμα» αλλά δεν τα κατάφερε. Η χρησιμοποίηση του Εργατικού Κέντρου για την προώθηση των μαρξιστικών αντιλήψεων ήταν φυσικό και επόμενο να προκαλέσει εντάσεις στο εσωτερικό από εργάτες που είχαν άλλες πολιτικές πεποιθήσεις και ήθελαν το Εργατικό Κέντρο να μάχεται για τις συνδικαλιστικές διεκδικήσεις και όχι για προσωπικές φιλοδοξίες και κομματικές σκοπιμότητες.

Από την άλλη πλευρά οι της άρχουσας τάξης πρωτίστως ενδιαφέρονταν για τη διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων και δεν τους απασχολούσαν όσο έπρεπε τα προβλήματα των εργαζομένων. Μετέρχονταν διάφορες μεθοδεύσεις για να αποδυναμώσουν το συνδικαλιστικό κίνημα. Χρησιμοποιούσαν ακραίες εκδηλώσεις εργατών και σωματείων ως απειλή για τη διατάραξη της κοινωνικής γαλήνης και ως αφορμή για την επιβολή της τάξης, πολλές φορές με βίαιο τρόπο, από τα όργανα της πολιτείας. Παρατηρούμε ότι τότε, όπως και μέχρι σήμερα, οι εργαζόμενοι αποτελούν αντικείμενο πολιτικής και οικονομικής εκμετάλλευσης. Η πρώτη συσπείρωση γίνεται από τον δικηγόρο Γεώργιο Λαναρά στις δημοτικές εκλογές του 1899. Τα δύο τοπικά κόμματα συνεργάζονται και υποστηρίζουν την υποψηφιότητα του Ν. Γεωργιάδη, που εξελέγη δήμαρχος επί δύο τετραετίες. Στις εκλογές της 8ης Αυγούστου 1910 υποψήφιοι στο Βόλο κατέρχονται ο Δημ. Σαράτσης και Κ. Ζάχος. Δεν εξελέγησαν, αλλά κρίθηκε ικανοποιητικό το αποτέλεσμα. Παρά τις προσπάθειες επί τέσσερις δεκαετίες από την απελευθέρωση, δεν μπόρεσε να συγκροτηθεί μια υπολογίσιμη εργατική πολιτική δύναμη απέναντι στα δύο μεγάλα κόμματα. Μετά το 1925 το πολιτικό σκηνικό μεταβάλλεται. Στις δημοτικές εκλογές κάνει την εμφάνιση του το ΚΚΕ. Έκτοτε είναι γνωστή η πορεία και η ιστορία του Εργατικού Κινήματος και του Εργατικού Κέντρου Βόλου».

Η ΒΟΥΛΗ ΤΙΜΑ ΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΟΛΟΥ ΓΙΑ ΤΑ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ

• ► επόμ: ► ΔΕΝ ΔΙΔΑΧΤΗΚΑΜΕ ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΠΤΩΧΕΥΣΕΙΣ
• ◄ προηγ: ◄ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΙΛΑΡΕΤΟΣ - Απότιση φόρου τιμής στον «Πατέρα της Δημοκρατίας» από το Προμύρι